31 Ağustos 2010

Edebiyata Karşı Tezler!

ile Nurdal Durmuş

Edebiyata Karşı Tezler!

Onların her vadide şaşkın şaşkın dolaştıklarını ve gerçekte yapmadıkları şeyleri söylediklerini görmedin mi?

Kuran-ı Kerim » 225-226 / ŞUARÂ

Edebiyata Karşı Tezler!

Şiirler, mektuplar, Tolstoy’lar, Kafka’lar, güneş içen şairler[ne demekse?], beynimizin bilinmeyen köşelerine yıldırımlar düşürüp bizi ürküten, varlığımızı, ruh halimizi ya da adamlığımızı veya toplum içinde kabul görme evremizi tamamladığımız bütün cümleler; kafamızın içinde koca bir çöplüğü doldurmaktan başka hiçbir işe yaramıyor. Farkında mısınız; özellikle son birkaç yıldır edebiyata bulaşan her insanın ve özellikle genç kuşağın maneviyattan uzaklaştığı sadece bilimsel araştırmaların değil, aklı başında her insanın görebileceği belirginliktedir. Elbette bu durum, sinsi bir hastalık gibi özellikle seksen sonrası kuşağını derin bir boşluğa yuvarlamakta ve toplumsal dinamitlerin hemen hemen hepsine bencil müdahaleler yapmaktadır. Şiir, felsefe ve kişisel gelişimle başlayan bu saplantı; bütün alanlardan daha fazla [Spor, siyaset, eğlence, sanat v.b.] ruh dünyasında kalıcı hasara neden olmakta ve insanı sürekli kendi dilini konuşmayı zorunlu kılan bir zırh kuşanmaya mecbur etmekte, yeni yaşam teorileriyle neredeyse ‘edebiyatı’ dine karşı düşünce geliştiren bir hale çevirmektedir. Bu yüzden bütün okuduklarımız, yazdıklarımız, konuştuklarımız, çok şey biliyor havasına bürünmek için Doğu-Batı edebiyatından hatmettiğimiz ve aşırdığımız cümleler; şair-şiir tapınmalarımız, ‘Ne çok şey biliyor!’ desinler diye uğraşlarımız, sağda solda, arkadaş ortamında, kibirli olduğunu düşündüğümüz insanların yanında ya da bizden daha mütevazı kişilerin karşısında gururdan kalelerimizle kanlı kelâm savaşları yapmamızın hayatımızda bugüne kadar artistik takıntılardan başka sahici bir faydası olduğu düşünülemez! Üstelik ağzımızdan dökülen ölü kelimeler, başkalarının cümleleriyle taslanılan bilge adam rollerinin hepsi de enaniyet kokmaktadır! Akîl adamların bir an önce edebiyatın edebini kuşanarak şiirleri yücelten, şairleri öven, geçmişini, geleneğini, samimiyetini garip bir budalalığa kurban edip sorunlu ve sonsuz bir boşluğa doğru yol alan edebiyat ortamını gurur ve kibir dağlarına çıkaran bu yeni kuşağa karşı “öze dönüş teorileri” üretmeleri en geçerli edebi kazanım olacaktır kanaatindeyim.

Neden?
Çünkü bu kirli edebiyat ortamında her cümlesine “Sen hiç Zarifoğlu okudun mu? Beş Hececileri, Garipçileri, Neo-epikçileri, Post-Modern temsilcilerini bilir misin? İsmet Özel, Rimbaud, Pavese şu şiirinde şöyle demiş.” ile başlayan bütün cümlelerini hayat tartışmalarımızın ana gündem maddesi yapıp Peygamber buyruklarından daha çok önemseyenleri anlayamıyorum. Üstelik birbirimizin kalbini kırarcasına, olmaması gereken saçma bir tartışmayı büyütüp ‘arabesk’ dinleyenleri kınarken şiir üstüne yakılan ve boşluğa üflenen sigaralarımızla bu aptal hâlin daha derin bir girdap ve asıl arabesklik olduğunu düşünüyorum. Bazen ipin ucunu kaçırıp işi ‘Mehmet Akif şair değil. Necip Fazıl da kim?’ demeye kadar götürebilen bu aptal sürüsünün Peygamber (s.a.v)’den bahsederken sıradan bir insanmış gibi konuşup “devrin şartları”, “Sen hala orda mısın?” gibi saçma sapan teorilerin arkasına sığınmasını anlamayacak kadar geri kafalıyım. Çünkü ben; iki şairin, yazarın birbiriyle olan küfürlü atışmalarında; kirli çamaşırlarını, aşklarını ve dost oldukları dönemde birbirleri hakkında bildikleri sırları ortaya döktükleri kalem savaşlarında bile taraf olabilecek kadar alçalamıyorum. Nerede sözüm ona entelektüel bir etkinlik varsa koşturan, parklarda, edebiyat fakültelerinde minarelerin gölgesinde şiir okumaları yapan, afili pozlar veren yeni etme edebiyat kuşağının kirli riyakârlığından bıktım. Üstelik Yedi Tepe’den beş kez hayata karışan ezanların yastık yapıp başını yasladıkları edebiyatın, ruhlarını derin uykusundan uyandırıp alınlarını secdeyle buluşturamamasına kahrediyorum. Bazen ‘sağcısın, solcusun, onların şairleri, yazarları, dergisi’ gibi saçma bir kompleks kuşanıp her şeyden önce bizi bir arada tutan insanlık hamurunu ekşitip birbirimizi ötekileştirebilecek kadar pervasız olabilen bu yeni etme edebiyat ortamında cehennem azabı çekiyorum. Tefsir, meal, siyer derslerinden yazarlık derslerine terfi edip gömlek değiştiren budalalardan kimseye bir fayda gelmeyeceği kanaatindeyim. ‘Falan Şairin Şiirindeki Tema’ başlıklı konferansa katılmış “Çağları Aşan Şiir” gibi başlığını bile algılamakta zorlandığım bir teoriyi ayrıntılarıyla öğrenip hararetle bilgelik taslayan, gelenek veya ahlaklı şair ve şiir kavramlarını “Şair dediğin biraz da edepsiz olmalı!” teziyle çürütüp, duru düşüncenin yerini olabildiğine anlaşılmaz bir dil ve ne kadar farklı kurgularsan; ne kadar anlaşılmaz, ulaşılmaz olursan o kadar iyisindir düşüncesinin almasının iyi bir gelişme olduğunu anlatan maskeli edebiyatçılardan nefret ediyorum. “En iyi Müslüman benim!” dedikten sonra on tane hadis sayamayan ama Türk ve dünya edebiyatının en önemli şairlerinin şiirlerini, hayatlarını, yaşam tarzlarını, maddi durumlarını ve hatta cinsel fantezilerine kadar birçok ayrıntıyı bilen adamların dünyayı gül bahçesine çevireceğine iman etmiyorum! Çünkü edebiyat, kendini toplum içinde ancak böyle tamamlayabileceği; ağabey ve ablalarından, edebiyat ve sanat çevresinden elinde sigarası, masasında çay bardağı ve bir sürü dergi olan büyük şairlerin gözüne böyle girebileceğini ve onların “Aferin; çok güzel işler yapıyorsun.” demesini daha çok önemseyen insanların alanı değil! Özetle aynı sofrada yemek duası ettiğimiz arkadaşlarımızın bugün edebiyata bulaşıp sofradan “Tanrım ellerine sağlık!” diyerek kalkmalarını hazmedemiyorum!

Soru:
• Allah bize falan şiir, filan şair, şu edebiyatçının aşk mektubunu, diğerinin nasıl intihar ettiğini, ötekinin kendi kıyılarındaki hüznü mü soracak?
• Bütün bunların düşünce, hayat ve ahiret kavramlarına ne faydası var?
• Gökyüzüne bakınca, yağmur yağınca, şimşek çakınca, denizin gözlerine dalınca, mezarlıktan geçince, darlıkta ve yoklukta Fatiha okuyabilmeyi, şükredebilme yetimizi şairlerin afili cümleleri çalmadı mı?
• Annelerimizin okuyup elleriyle sıvazladığı nazar dualarımızın hurafe diye geçiştirildiği ve samimiyetsiz yaklaşımlarla kutsalımızla dalga geçilen, ilim adamlarına ve geleneklerimize olan saygı duymama erdemimizi kalbimize damıtan bu saçma edebiyat kuramlarının kibri değil mi?
• ‘Biz’ demeyi unutup ‘ben’ deme egomuzu şair ukalalıklarından, şiir saçmalamalarından, kişisel gelişim kalıplarından almadık mı?

Yeter!
Başlarım şiirinizden, şiirle tanımladığınız hayattan, bilgeliğinizi tamamladığınız aşağılık psikolojinizden… Adamlığını tamamladığınız sıra dışı cümlelerinizden ve edebiyattan oluşan sahte rütbelerinizden… “O ne anlar?!” diye başkalarının arkasından atıp tutmalarınızdan, gıybetlerinizden! Her cümlenin sonuna eklediğiniz filanca der ki atıflarıyla bilgelik tasladığınız Batı edebiyatından…

Yeter!
Sizin yanınızda huzursuzum. Her niyetimi anlatmaya çalıştığımda herhangi bir tez geliştirmeden karşı çıkışınızdan yoruldum. Bir köy kahvesinde edebiyat, sanat, politika bilmeden sadece sıradan hayat konuşan amcalar, sizden daha fazla haz veriyor. Kandil geceleri camide şerbet dağıtan teyzeler, TV’den izlediği duaya evinde ‘Âmin!’ diyerek el kaldıran insanları daha fazla önemsiyorum. Peygamber (s.a.v) adı geçtiğinde irkilen, yerinden doğrulan ve salâvat getiren; ezan okunduğunda, selam verildiğinde bacak bacak üstüne attığı pozisyonunu saygısından bozan insanları daha çok önemsiyorum. Sizin edebiyata bulaştığınızdan beri tanık olduğum ahlak ve insan olma ekseninden uzaklaşmanızdan, her türlü kutsalı hafife almanızdan, Allah yerine tanrı deyişinizden yoruldum artık.

Niyetim Nedir?
Bütün bu bildiklerimizle sadece hüzün büyütüyoruz, dert büyütüyoruz, sözde bilgi büyütüyoruz ama hayat küçülüp gidiyor. Ve hayatın gerçek kaynağından, olması gereken rotasından, bulaştığımız bu kirli kibir budalalığı –edebiyat- bizi farkındalık kıyılarımızdan geriye dönemeyeceğimiz kadar uzaklaştırıp duruyor. Hayatımızda tartışılması ve anlaşılması gereken her kavram için bir şeyler okuyup bilgilenelim derken aslında her şeyi tüketen modern hayatla birlikte sonu gelmeyen bilgi katliamının cellâdı da oluyoruz. İşte bu yüzden, edebiyatın edepsizliğini bırakıp ‘Müslüman’ olmamız lazım! Çünkü bugüne kadar şiir okuyarak, Tolstoy ya da James okuyarak, Beckett okuyarak ya da edebiyatı yaşam felsefesi yapacak kadar saplantılı yargıyla kuşanıp hayat onaran tek bir insana rastlamamışızdır, rastlayamayacağız da. İki elini başının arasına alıp düşünen her aklı başında insanın göreceği tek gerçek: ‘Hepsinin insanı olması gereken eksenden’ uzaklaştırdığıdır. Özellikle 90 sonrası başlayan edebiyat yağmalama, dergi çıkartma, şiir analizi yapma, edebi metinlerde niyet, düşünce ve estetik arama yerine boşluk ve kibir büyütmenin en temel aktörü olan genç kuşaklar maalesef “edebiyatı sigaralarıyla tüttürecekleri modern tüketim malzemesine dönüştürmüştür!” Maneviyatın bütün kazanımlarını alt-üst eden bu yeni düzenin özellikle ‘günümüzde’ en temel adı olan edebiyat, bu açıdan bakıldığında “sadece ruh bönlüğünü tatmin eden koca bir palavradır!”

Haşiye: Sözlerim kendimedir alınmanıza ve cevap vermenize gerek yoktur.

Nurdal Durmuş / Kaynak Belirterek Alıntı Yapılabilir.